Sinds 1 juli 2023 is de nieuwe Wet Toekomst Pensioenen van kracht. Dit is een zeer omvangrijke wetswijziging. Dit heeft mogelijk grote gevolgen voor pensioenregelingen zoals deze nu zijn afgesproken tussen werkgevers en werknemers. Laten we bij de hoofdlijnen beginnen met een praktisch stappenplan voor u als werkgever.
5 stappen die u als ondernemer kunt zetten zijn:
- Ga in gesprek met uw werknemers
- Onderscheid wensen en plichten: wat moet en wat kan?
- Kies tussen de leeftijdsonafhankelijke of leeftijdsafhankelijke premie voor bestaande werknemers
- Maak bij een transitie een plan hoe u uw werknemers wilt compenseren
- Informeer uw werknemers
Hieronder volgt een korte uiteenzetting van de meest opvallende wijzigingen rondom pensioenen.
Van uitkeringsregeling naar beschikbare-premieregeling
In een beschikbare premieregeling staat de premie centraal en niet de aanspraak op een bepaalde pensioenuitkering. Elke werknemer krijgt hierbij een individuele pensioenpot waar zowel de werkgever als de werknemer geld in stort. Dit kapitaal wordt belegd en werknemers hebben de vrijheid om het risiconiveau te kiezen. Hiermee krijgen ze meer controle en inzicht.
Gekozen kan worden uit drie varianten van de premieregeling: voor alle pensioenuitvoerders de solidaire premieregeling en de flexibele premieregeling en voor de verzekeraars de premie-uitkeringsovereenkomst.
Voor de solidaire en de flexibele premieregelingen geldt dat de premie de arbeidsvoorwaardelijke toezegging wordt en pensioenopbouw plaatsvindt in termen van persoonlijk vermogen in plaats van aanspraken op een jaarlijkse uitkering. Ook het nabestaandenpensioen en de verzekering bij arbeidsongeschiktheid kun je op dezelfde manier afspreken.
Verschillen tussen de twee regelingen zitten vooral in toedeling van beleggingsrendementen. In de flexibele regeling vindt de toedeling van het beleggingsrendement plaats door individuele toedeling of een collectief toedelingsmechanisme. In de praktijk houdt dit in dat er voor iedere deelnemer binnen een leeftijdscategorie een specifieke beleggingsmix wordt aangehouden. Dit, in tegenstelling tot de solidaire regeling, waar een collectieve beleggingsmix wordt aangehouden voor het totale fondsbestand en toedeling van beleggingsrendementen aan de verschillende leeftijdscategorieën plaatsvindt op basis van vooraf vastgestelde toedelingsregels. Deelnemers in de flexibele premieregeling op de pensioendatum kiezen tussen een vaste of een variabele uitkering. In de solidaire premieregeling is alleen een variabele uitkering mogelijk.
Bij de premie-uitkeringsovereenkomst beleggen verzekeraars de premie individueel. Deelnemers kunnen in de laatste vijftien jaar voor het bereiken van de AOW-leeftijd (een deel van) de premie of het opgebouwde pensioenvermogen aanwenden voor het aankopen van een vaste pensioenuitkering.
Het merendeel van de pensioenregelingen zal straks – naar verwachting – echter solidaire en flexibele premieregelingen zijn.
Premiestaffel pensioen leeftijdsonafhankelijk
De pensioenpremie wordt in het nieuwe stelsel leeftijdsonafhankelijk. Het maximale premiepercentage bedraagt straks 30% van de pensioengrondslag (bruto-inkomen minus AOW-franchise). Dit is exclusief kosten en risicopremies (voor bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid). Deze wijziging treft zowel oudere als jongere werknemers: een jongere zal meer inleggen, een oudere krijgt in het nieuwe stelsel juist minder inleg dan in het ‘oude’ stelsel.
De kosten van de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel kunnen voor werkgevers fors oplopen. Als de oude regeling, met de stijgende premies, behouden blijft voor bestaande werknemers, geldt de nieuwe aanpak alleen voor nieuwe werknemers. Bestaande werknemers behouden hun huidige voorwaarden en ontvangen geen compensatie. Als, ook voor bestaande werknemers voor de nieuwe regeling wordt gekozen, brengt dit aanzienlijke veranderingen met zich mee die niet voor iedereen voordelig zijn. Er moet goed worden nagedacht over compensatiemaatregelen voor deze werknemers en de financiële middelen daarvoor.
Nabestaandenpensioen
Er vindt vereenvoudiging plaats bij het nabestaandenpensioen, niet ten aanzien van nabestaandenpensioen bij overlijden ná de pensioendatum, maar wel ten aanzien van het nabestaandenpensioen bij overlijden vóór het bereiken van de pensioendatum. In de nieuwe wet is alleen een nabestaandenpensioen op risicobasis mogelijk, gebaseerd op een vast percentage van het salaris. Dit percentage kan nog worden aangepast, maar de basisregeling is al vastgelegd. Nabestaanden verzekerd van een nabestaandenpensioen zolang een werknemer meedoet met de pensioenregeling. De dekking van het nabestaandenpensioen wordt diensttijdonafhankelijk. Daardoor is de hoogte van het nabestaandenpensioen niet meer afhankelijk van het arbeidsverleden of de (te bereiken) dienstjaren bij de huidige werkgever.
Inbreng in de nieuwe pensioenregeling: invaren
In de nieuwe wet is afgesproken dat dat pensioenfondsen alle opgebouwde pensioenaanspraken en rechten in principe inbrengen in een nieuwe pensioenregeling (= invaren). Dit betekent dat de regels van dat nieuwe contract ook van toepassing worden op de bestaande pensioenrechten. Er kan door het pensioenfonds (na afstemming met sociale partners) onderbouwd worden afgeweken van dit standaard transitieplan. Alle werknemers die aangesloten zijn bij een pensioenfonds dienen persoonlijk inzicht te krijgen in twee onderwerpen:
- de hoogte van hun pensioen dat zij vóór de transitie mochten verwachten.
- en het verwachte pensioen na de transitie.
De werkgever laat, in samenwerking met het pensioenfonds, zien welke maatregelen zijn genomen om adequaat te compenseren. Adequate compensatie vereist maatwerk. Invaren speelt overigens niet voor eind- en middelloonregelingen die worden uitgevoerd door een verzekeraar, omdat de uitkering door de verzekeraar wordt gegarandeerd. Ook bij beschikbare premieregelingen is invaren niet aan de orde.
Transitieperiode Wet Toekomst Pensioenen 2023 – 2028
Vanaf 1 juli 2023 tot 1 januari 2028 moeten alle betrokken partijen zorgdragen voor een zorgvuldige implementatie van het nieuwe pensioenstelsel. Omdat door diverse partijen is aangegeven dat deze termijn mogelijk te kort zal zijn kan deze verlengd worden.
Gezien de grote gevolgen en het tijdspad is het zaak om tijdig contact op te nemen met uw pensioenadviseur/(bedrijfs)pensioenfonds om uw specifieke pensioensituatie te beoordelen.
NeD Tax ondersteunt ondernemers, investeerders en degenen die hen professioneel ondersteunen. Indien u ons contactformulier invult, nemen wij zo spoedig mogelijk contact met u op.
