In het begin van 2023 heeft de Belastingdienst het “Handhavingsplan Arbeidsrelaties 2023” gepresenteerd. Deze was gericht op het versterken en verbeteren van de handhaving rond arbeidsrelaties. Dit plan komt voort uit de “Voortgangsbrief Werken met Zelfstandige(n)” van december 2022. De focus van het handhavingsplan ligt op het aanpakken van schijnzelfstandigheid, waarbij het cruciaal is om de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zelfstandige ondernemers (hierna: ZZP`ers) juist te kwalificeren. Waarom is de Belastingdienst hier nu zo actief mee bezig?
Achtergrond: Van VAR naar de Wet DBA
Eerder vroegen opdrachtgevers aan ZZP’ers om een Verklaring Arbeidsrelatie (VAR-wuo of dga). Dit om zekerheid te krijgen over de inhouding van loonheffingen. De VAR gaf aan de opdrachtgevers zekerheid (behalve in geval van misbruik en onterecht gebruik) dat er geen loonheffingen hoefden te worden ingehouden. Omdat de VAR op voorhand moest worden geaccordeerd door de belastingdienst. is de VAR op 1 mei 2016 vervangen door de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA). De Wet DBA regelt zekerheid over de inhouding van loonheffingen via het hanteren modelovereenkomsten (en het feitelijk uitvoeren van de werkzaamheden op basis hiervan).
Voor de ZZP`er geeft noch de VAR noch de DBA-modelovereenkomst 100%-zekerheid. De fiscus kan namelijk achteraf van mening zijn dat de ZZP`er niet als ondernemer kan worden aangemerkt, bijvoorbeeld omdat er maar één opdrachtgever was. Omdat de Wet DBA niet goed functioneert heeft het (demissionair) kabinet besloten deze wet te vervangen en is er handhavingsmoratorium en handhavingsplan ingesteld. Deze is praktisch leidend tot beperkte handhaving tot 1 januari 2025.
Handhavingsmoratorium en Handhavingsplan: Wat verandert er?
Eigenlijk verandert er niets tot en met 1 januari 2025. Op basis van het huidige handhavingsmoratorium wordt in de relatie tussen opdrachtgevers en ZZP`ers, alleen corrigerend opgetreden (opleggen van correctieverplichtingen, naheffingen en eventueel boetes) als er sprake is van kwaadwillendheid. Of als opdrachtgevers aanwijzingen van de Belastingdienst, gegeven na 1 september 2019, niet (of in onvoldoende mate) binnen een redelijke termijn opvolgen.
In het recentelijk gepubliceerde handhavingsplan beschrijft de Belastingdienst twee tranches tot 2025:
- Tranche 2023: Versterken en verbeteren van de handhaving;
- Tranche 2024: Op weg naar opheffing van het handhavingsmoratorium;
Wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden
Na 1 januari 2025 wordt verwacht dat het wetsvoorstel “Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden” wordt aangenomen en geïmplementeerd. Dit wetsvoorstel beoogt helderheid te verschaffen over wanneer er sprake is van werknemerschap en zelfstandigheid. Belangrijke wijzigingen omvatten o.a. een in het Burgerlijk Wetboek omschreven gezagscriterium en een rechtsvermoeden van werknemerschap bij een beloning van minder dan € 32.24 per uur. Vanaf 1 januari 2025 geldt er een handhaving zonder handhavingsmoratorium op basis van de nieuwe Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden.
Tot slot: Naar de toekomst van arbeidsrelaties in Nederland
Tot 1 januari 2025 is handhaving van de Wet DBA beperkt. In 2025 gaat naar alle waarschijnlijkheid de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden van kracht, hopelijk met meer duidelijkheid over de kwalificatie van arbeidsrelaties.
De uitwerking van de beoogde nieuwe wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden op werkzaamheden door ZZP`ers in de praktijk blijft nog onzeker. Tot die tijd is het van belang op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen over de arbeidsrelaties in Nederland.
Werkt u met ZZP’ers of als ZZP’er en vraagt u zich af wat het voorgaande voor u betekent en welke mogelijke risico’s voor u op de loer liggen? NeD Tax heeft hier ervaring mee. Indien u ons contactformulier invult, nemen wij zo spoedig mogelijk contact met u op.
