Vermijding van dubbele belasting en het voorkomen van ontgaan van belasting
Duitsland is al jarenlang de belangrijkste handelspartner van Nederland, met een voortdurende toename van grensoverschrijdende handel, investeringen en samenwerking. Deze sterke economische band wordt ondersteund door het Belastingverdrag Nederland-Duitsland, dat op 1 januari 2016 in werking is getreden. Dit verdrag, officieel genaamd het ‘Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Bondsrepubliek Duitsland tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting met betrekking tot belastingen naar het inkomen’, is cruciaal voor iedereen die actief is in grensoverschrijdend zakendoen, investeren of werken tussen Nederland en Duitsland.
Het belang van het Belastingverdrag Nederland-Duitsland
Het Belastingverdrag Nederland-Duitsland biedt duidelijkheid over welk land belasting mag heffen wanneer inkomsten worden verdiend in het ene land door een inwoner van het andere land. Dit is bijzonder belangrijk in grensgebieden, waar veel mensen als grensarbeider in het ene land wonen en in het andere land werken. Het verdrag is ook van groot belang voor bedrijven die activiteiten in beide landen ontplooien. Zonder een dergelijk verdrag zou er een aanzienlijk risico op dubbele belasting optreden, wat de handel en investeringen tussen Nederland en Duitsland ernstig zou belemmeren.
Wat regelt het Belastingverdrag Nederland-Duitsland?
Het Verdrag met Duitsland bepaalt welk land belasting mag heffen over verschillende soorten grensoverschrijdende inkomsten, zoals:
- Ondernemingswinsten, bijvoorbeeld inkomsten die worden behaald met een vaste inrichting;
- Inkomsten uit kapitaal en vermogen, zoals onroerend goed, kapitaal, dividenden, interest/rente en royalty’s;
- Inkomsten uit arbeid, bijvoorbeeld inkomsten uit dienstbetrekking (werknemers), directeursbeloningen, pensioenen en inkomsten van artiesten en sporters;
- Overige inkomsten die niet specifiek in het Belastingverdrag worden gekwalificeerd.
Het Belastingverdrag Nederland-Duitsland bevat naast regels die de heffingsbevoegdheid toewijzen, ook regels over hoe dubbele belasting moet worden voorkomen (vrijstelling of verrekening), de procedure voor onderling overleg tussen de landen, de uitwisseling van informatie en de bijstand bij de invordering van belastingen. Nederland heeft eenzijdig een compensatieregeling geïntroduceerd ten behoeve van de Nederlandse grensarbeider die in Duitsland werkt. Belangrijk om te weten is dat het Belastingverdrag Nederland-Duitsland niet van toepassing is op erfenissen of schenkingen uit het andere land, noch op de omzetbelasting/Umsatzsteuer (btw).
Het Belastingverdrag Nederland-Duitsland bestaat uit de Verdragstekst, een bijlage met een regeling voor grensoverschrijdende bedrijventerreinen, een Protocol bij het Belastingverdrag met een uitwerking van begrippen uit het Verdrag, en een onderlinge overeenkomst over een Arbitrageregeling tussen Nederland en Duitsland.
Belangrijke ontwikkelingen sinds 2016
Het Multilateraal Instrument (MLI) is een internationale overeenkomst die bedoeld is om belastingverdragen wereldwijd te actualiseren en te verbeteren om belastingontwijking tegen te gaan. Hoewel het MLI wereldwijd veranderingen in belastingverdragen heeft geïntroduceerd, hebben Nederland en Duitsland het MLI geratificeerd, maar niet van toepassing verklaard op hun belastingverdrag.
Op 24 maart 2021 hebben Nederland en Duitsland een wijzigingsprotocol ondertekend als aanvulling op het bestaande belastingverdrag. Dit protocol introduceert belangrijke antimisbruikbepalingen, gebaseerd op het BEPS-project (Base Erosion and Profit Shifting), die gericht zijn op het tegengaan van belastingontwijking en voortkomen uit het BEPS-project, waaruit het MLI is voortgevloeid. Hiermee voldoet het Belastingverdrag Nederland-Duitsland aan de internationale minimumstandaarden van dit project.
Daarnaast regelt het protocol dat het heffingsrecht over bepaalde (kortdurende) socialezekerheidsuitkeringen, zoals Krankengeld (uitkering bij ziekte) en Elterngeld (uitkering voor ouders met jonge kinderen), voortaan bij het land ligt dat deze uitkeringen verstrekt. Deze wijziging zorgt ervoor dat Duitse netto-socialezekerheidsuitkeringen niet in Nederland worden belast, terwijl ze in Duitsland vrijgesteld zijn.
Toekomstige ontwikkelingen
Nederland en Duitsland onderhandelen in 2024 over een beperkt wijzigingsprotocol, waarin mogelijk een thuiswerkregeling voor grensarbeiders in het Belastingverdrag Nederland-Duitsland wordt opgenomen. Thuiswerken is een blijvende verandering geworden na de coronapandemie. Onder het Belastingverdrag Nederland-Duitsland leidt thuiswerken voor een grensarbeider in beginsel tot (gedeeltelijke) heffing in de woonstaat. Hoe de belastingheffing voor thuiswerkende grensarbeiders in het Belastingverdrag Nederland-Duitsland wordt vormgegeven, zal moeten blijken. Het is mogelijk dat een beperkte drempel voor thuiswerkdagen wordt afgesproken om de verschuiving naar woonstaatheffing te beperken.
Heeft u vragen? Vul dan ons contactformulier in en een van onze adviseurs neemt zo spoedig mogelijk contact met u op.
